Scena X - przebudzenie mocy?

Wcale nie tak dawno, dawno temu, bo 16 grudnia, w nie aż tak znowu odległej galaktyce, bo ledwie sześć długości miecza rycerza Jedi od Teatru Jaracza, w miejscu po dawnym Kinie Kopernik, zmiecionym ze wszechświata kapitalistyczną Gwiazdą Śmierci, pojawiła się nowa planeta - Galeria Sztuki Scena X.
Jej narodzenie zwabiło najgorszy sort galaktycznych mętów - artystów, pisarzy, aktorów i muzyków, dziennikarzy, kaowców i innych typów spod ciemnej gwiazdy w rodzaju żeńskim i męskim, zamieszkujących dalekie i bliskie rubieże Kosmosu, zwanego Olsztynem, Warmią, Mazurami i Polską (z tego, co słyszałem stawili się również reprezentanci innych galaktyk). I ja przybyłem swoim X-Wingiem.
Tłum kłębił się przeogromny i kolorowy niczym na sławetnej imprezie u Jabby. Szpilki nie było gdzie wcisnąć, za to było na czym zawiesić oko. Matki solarne Sceny X - Joanna Frej-Troska i Urszula Witkowska - przygotowały konstelację prac Siguni Agi Ciszewskiej, Edyty Jurkowskiej, Roberta Listwana, Jarka Puczela, Joanny Milewicz, Anny Stankiewicz-Odoj, Zbigniewa Urbalewicza, Marty Wasilewskiej-Frągnowskiej i Tomasza Witkowskiego. Były ochy i achy, były przemowy, zadumy, oklaski. Niejeden się szczerze wzruszył, niejeden kontemplacyjnie pogłaskał podbródek. Chewbacca (niech mi wybaczy dekonspirację) z pobliskiego Endoru donosił wino, szło zwyczajowo jak woda. 
Świetny pomysł, świetne rozpoczęcie, świetne prace prezentowanych artystów, i nie ma w tym stwierdzeniu taniej retoryki. Gdy olsztyńską kulturę opanowali Sithowie kapitałów społecznych, diagnoz, bilansów, ewaluacji, gdy projektowa mowa zaczęła przesłania sens i wartość, zdarza się coś niepodważalnie i na wskroś artystycznego, tworząc dopełnienie i dialog chociażby z olsztyńską galerią BWA. Olsztyn nigdy nie miał szczęścia do tego typu działań, choć w tego typu rebelianckich działaniach był zawsze najbardziej twórczy i określał swoją niepodrabialną tożsamość. Wcześniejsza enumeracja artystów miała charakter informacyjny. Jako inżynier Mamoń, mogę wyłącznie powiedzieć, że Puczel i Milewicz to najwyższa półka post-metafory. Listwan - bezczelnie intrygujący w pop-kulturowych dewastacjach,  Stankiewicz-Odoj - onirycznie czysta i jednocześnie widmowa, Wasilewska-Frągnowska - postindustrial marzący o raju utraconym. Gdy widzę pracę Witkowskiego, myślę sobie: z Kantorem i Schulzem przybiłby piątkę. Ciszewska - techno-ascetyczna,
Jurkowska - w melancholię modernisty mnie wpędza, Urbalewicz - tu w sukurs przychodzi jedna z matek solarnych, wyjaśniając, że to coś z ducha "rysunkowego poematu". 
Oczywiście, gamoniowaty krytyk sztuki ze mnie i więcej w tym realizmu niż kokieterii. Ważne, że warto zajść, obejrzeć, po swojemu opisać, ocenić. Zwłaszcza, gdy smuta grudniowa, cieplarniana wokoło, gdy dyktaty władzy tworzy we łbie riefenstahlowe bryły kanciaste. Sztuka to jest jakieś rozwiązanie.
Profil facebookowy Galerii Sztuki Scena X - tutaj.

Dekada - 25-lecie

11 grudnia (piątek) "Dekada" - znana chyba bardziej jako "Dekada Literacka" - obchodzić będzie jubileusz 25-lecia. Cieszę się, że będę mógł uczestniczyć w jej świętowaniu. Pismo, jako jedno z nielicznych, przetrwało najpierw zapaść, a następnie katastrofę czasopiśmienniczą, która przydarzyła się literaturze w ostatnich latach, a która wytworzyła jedną z gorliwszych modlitw: "Śpieszmy się kochać pisma literackie, tak szybko odchodzą". Na szczęście w intencji "Dekady" nie trzeba było wznosić aż takich modłów. Pewnie redaktorom daleko do uczuć rozkoszy i komfortu stabilnego dwumiesięcznika, ale ważne, że działają, podczas gdy kości wielu innych periodyków walają się na polach literackich bitew z konsumpcjonizmem i analfabetyzmem wytęsknionej middle class, która miała ponoć zacząć czytać, a nie zaczęła.
Pismo było i jest pismem "angażującym" twórców najnowszej literatury, jak i "angażującym się" w dzieła twórców najnowszej literatury. Sam kilkukrotnie publikowałem w piśmie, jak i byłem brany pod lupę w ramach pokolenia "roczników siedemdziesiątych". 
Wielkie brawa za determinację, konsekwencję i krytyczną (w pięknym, wymierającym tego słowa znaczeniu) obecność literacką. No i gratulacje, gratulacje za trwanie niezłomne.